ترکه بافی مهریز
ترکه بافی یا کاربافی یکی از صنایع دستی شهرستان مهریز است.این هنر در شهرهای مختلف ایران وجود دارد و با توجه به مصالح بکار رفته در ساخت ،نام‌های متفاوتی دارد.برای مثال در شهر مهریز چون از شاخه های درخت انار یا درخت بید و نوعی درخت خودجوش در دامنه های کوهای منطقه بنام بادام کوهی استفاده میشود به آن ترکه بافی می گویند.درست است که نام این هنر در مناطق مختلف کشور و با توجه به مواد اولیه‌ای که مورداستفاده قرار می‌گیرد، ممکن است متفاوت باشد. اما در اکثر موارد روشی که برای سبد بافی استفاده میشود، یکسان است.
مصالح به کار رفته در ساخت مصنوعات ترکه بافی از شاخه های اضافی و حرص شده درختان بادام کوهی و انار و توت می باشد و با کندن آنها هیچ آسیبی به درخت نمیرسد و باعث رشد درخت می شود.
درکوهستانهای شهرستان مهریز درختچه ای خودرو میروید که آن را بادام کوهی می نامند. شاخه های این درختچه بسیار نرم و ترد و قابل انعطاف است . از این رو بیشتر آن را در بافت انواع سبد به کار میبرند . هرچند شاخه های نازک درخت انار و توت که آن را پاجوش می نامند را نیز در سبد بافی میتوان به کار گرفت . انواع بزرگتر این سبدها در جمع آوری محصولات باغی به کار میرود . علاوه بر سبد انواع وسایل و لوازم زینتی یا کاربردی نیز با همین روش می بافند .
روش سبد بافی
در ابتدا ترکه‌های نازکی که از درخت‌ها جداشده‌اند، بر اساس طول و اندازه آنها از هم جدا می‌شوند، سپس تمام مواد زائد اطراف ترکه را جدا می‌کنند تا ترکه‌ها کاملاً صاف و برای سبد بافی آماده شوند. برای سبدبافی، ترکه‌ها باید رطوبت داشته باشند و انعطاف‌پذیر باشند، اگر ترکه‌های موردنظر دارای چنین ویژگی نباشند، باید آنها را در آب قراردهندتا خیس بخورد.روش‌های متفاوتی برای ترکه بافی وجود دارد، ازجمله بادومی بافت، کف باف، بافت تسمه‌ای و… . برای اینکه بتوانید فرآیند سبد بافی را به‌درستی درک کنید، باید بدانید که در کل، سبد بافی سه مرحله دارد. این کار همیشه از کف سبد شروع میشود. کف یا پایه سبد می‌تواند بیضی، گرد و یا مربعی شکل باشد.در زمان بافت ترکه ممکن است از دوترکه بصورت جفتی یا سه ترکه استفاده کنند که بستگی به اندازه و موارد استفاده سبد دارد.از آنجایی که مواد بکار رفته در ساخت سبد خیس است باید پس از پایان کار سبدها را در نور آفتاب خشک کنند تا کپک نزد.
محصولات ترکه بافی و حصیری
همانطور که ذکر شد، ترکه بافی از هنرهای سنتی مهریز است که از آن برای بافتن ظروف و محصولات طبیعی استفاده میشود. این ظروف با توجه به نوع ترکه‌ای که برای بافت آنها به کار میرود، در برخی از فصول سال بیشتر در دسترس هستند. برای مثال، سبدهایی که با ترکه‌های درخت بید بافته می‌شوند، در اوایل سال و در فصل بهار بیشتر یافت می‌شوند، اما شما می‌توانید سبدهای بافته‌شده با چوب درخت بادام را تا اواسط تابستان و حتی در سایر فصول سال هم پیدا کنید. مزیت این ظروف طبیعی به آن است که هیچ‌گونه حساسیتی برای شما ایجاد نمی‌کنند و استحکام زیادی دارند. شستشو و خشک‌کردن این ظروف هم بسیار ساده است.
